Tekst van 2019 is verwijderd en geuptodated voor 2024!
Dit jaar trekken we twee keer naar de stembus, in juni en oktober 2024. In totaal gaat het om vijf verkiezingen: Europese, federale, regionale, provinciale en gemeenteraadsverkiezingen.
![](https://www.dementieathome.be/wp-content/uploads/2024/05/image-6.png)
Iedereen van 18 jaar en ouder mag zijn stem uitbrengen, ook mensen met dementie. Zolang iemand kan en wil stemmen en ook duidelijk kan aangeven op welke partij hij wil stemmen, kan dat.
De eerstvolgende verkiezingen zijn op zondag 9 juni 2024. Dat zijn de federale, regionale en Europese verkiezingen. Voor elk van de drie verkiezingen moet je apart stemmen, maar wel op dezelfde locatie op hetzelfde moment.
Op zondag 13 oktober 2024 zijn het lokale en provinciale verkiezingen. Voor elk van de twee verkiezingen moet je apart stemmen, maar wel op dezelfde locatie op hetzelfde moment.
De stembureaus zijn geopend vanaf 8 uur ’s ochtends, het sluitingsuur hangt af van hoe er gestemd wordt. In de gemeenten waar nog op papier gestemd wordt, sluiten de bureaus om 14 uur. In de gemeenten waar elektronisch gestemd wordt, kan je tot 16 uur terecht.
Waar moet ik gaan stemmen?
Iedereen stemt bij de aankomende verkiezingen in zijn eigen gemeente. Ten laatste 15 dagen voor de verkiezingen krijg je per post een oproepingsbrief. Daarin staat op welke locatie in je gemeente je precies moet gaan stemmen.
De gemeente zet richturen op de oproepingsbrieven om (te lange) wachttijden te vermijden. Je bent niet verplicht om op deze uren te gaan stemmen, maar dit wordt ten sterkste aangeraden door de overheid.
Wat kiezen we tijdens de verkiezingen?
Tijdens de aankomende verkiezingen kiezen we de politici die ons vertegenwoordigen op de verschillende politieke niveaus.
Bij de federale verkiezingen verkiezen we de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Daarin zitten 150 parlementsleden. De inwoners van het Vlaams Gewest kiezen 87 zetels, inwoners van het Waals Gewest 47 en inwoners van Brussel 16.
Bij de regionale verkiezingen verkiezen we, afhankelijk van waar we wonen:
- Het Vlaams Parlement, met 124 parlementsleden. De inwoners van het Vlaams Gewest kunnen 118 zetels verdelen, die van Brussel 6.
- Het Brussels Parlement, met 89 zetels. De inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kiezen 72 Franstalige en 17 Nederlandstalige leden.
- Het Waals Parlement, met 75 zetels. Hier stemmen de inwoners van het Waals Gewest voor.
- Het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap, met 25 zetels.
Bij de Europese verkiezingen kiezen we het Europees Parlement. Daarin zitten 720 parlementsleden, onder wie 22 Belgen. Nederlandstaligen kunnen 13 zetels verdelen, Franstaligen 8 zetels, de Duitstaligen 1. Brusselaars kunnen ofwel op Nederlandstalige of Franstalige kandidaten stemmen.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen kiezen we de gemeenteraad van onze woonplaats. Hoeveel leden die telt, hangt af van de grootte van je gemeente. Hoe groter je gemeente, hoe meer leden de gemeenteraad telt.
Bij de provincieraadsverkiezingen kiezen we de provincieraad van de provincie waarin we wonen. Hoeveel leden die telt, hangt af van de grootte van je provincie. Hoe groter je provincie, hoe meer leden de raad telt.
Op wie moet ik stemmen?
Per verkiezing dienen de politieke partij een andere lijst in met politici waarop je kan stemmen. De komende maanden maken de partijen stelselmatig hun kandidaten bekend.
De meeste lijsttrekkers, de boegbeelden van de partijen, zijn wel al bekend. Een overzicht per verkiezing en per partij kan je hier vinden.
Weet jij nog niet op wie je gaat stemmen voor de verkiezingen van 2024? Vanaf 15 april kan je de stemtest van VRT NWS doen. Geef je standpunt voor 30 stellingen en ontdek bij welke partij jouw standpunten het best aansluiten.
Moet ik stemmen?
Bij de federale, regionale en Europese verkiezingen geldt de opkomstplicht voor iedereen die 18 jaar of ouder is. Je moet je dus begeven naar het stembureau en het stemhokje binnengaan. Effectief stemmen op een partij of een politicus is niet verplicht, je mag ook blanco stemmen.
Voor het eerst moeten ook 16 en 17-jarigen gaan stemmen. Dit kan enkel voor de Europese verkiezingen. Eerder werd bepaald dat er voor hen geen opkomstplicht gold, maar intussen is beslist dat 16- en 17-jarigen toch verplicht naar het stemhokje moeten. Al zullen zij geen straf krijgen als ze niet komen opdagen.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen en provinciale verkiezingen is er in Vlaanderen voor de eerste keer geen opkomstplicht. Daar kan je dus vrij kiezen of je naar het stembureau gaat en of je stemt. In Brussel en Wallonië is die opkomstplicht er wel.
Wat als je niet kan gaan stemmen?
In uitzonderlijke gevallen kan je een volmacht geven aan iemand anders. Die persoon gaat dan in jouw plaats stemmen.
Dat moet geen familie zijn, je kan aan eender welke andere stemgerechtigde een volmacht geven. Dat doe je via een volmachtformulier.
Meer info over het geven van een volmacht en welke voorwaarden eraan verbonden zijn, vind je hier.
Meer weten?
Hoe stem je geldig? En is dat in jouw gemeente elektronisch of op papier?
Is stemmen bij de verkiezingen verplicht? En riskeer ik een boete als ik niet ga stemmen?
Het meest recente nieuws over de verkiezingen kan je hier vinden.
Dit artikel is onder meer gebaseerd op de informatie van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken en van de Vlaamse overheid.
Personen met dementie zijn niet perse ontzet uit hun stemrecht en mogen/moeten dus zelf stemmen.
Zij kunnen een volmacht geven indien zij zich in de 7 gevallen bevinden, vermeld op onze website:
- de kiezers die wegens ziekte of gebrekkigheid niet in staat zijn om zich naar het stembureau te begeven of er naartoe gevoerd te worden. Deze onbekwaamheid blijkt uit een “medisch attest”;
- de kiezer die om beroeps- of dienstredenen:
- in het buitenland is opgehouden, alsook de kiezers, leden van zijn gezin of zijn gevolg, die met hem daar verblijven;
- die zich op de dag van de verkiezing in het binnenland bevindt, maar die in de onmogelijkheid verkeert zich in het stembureau aan te bieden. Dit blijkt uit een “attest van de werkgever”;
- de kiezer die het beroep van schipper, marktkramer of kermisreiziger uitoefent en de leden van zijn gezin die met hem samenwonen. De uitoefening van het beroep blijkt uit een attest, afgeleverd door de burgemeester van de gemeente waar de betrokkene in het bevolkingsregister is ingeschreven;
- de kiezer die de dag van de stemming ten gevolge van een rechterlijke maatregel in een toestand van vrijheidsbeneming verkeert. Dit blijkt uit een attest van de directie van de instelling waar de betrokkene verblijft ;
- de kiezer die omwille van zijn geloofsovertuiging in de onmogelijkheid verkeert zich in het stembureau aan te melden. Dit blijkt uit een attest van de religieuze overheid;
- de studenten die om studieredenen in de onmogelijkheid verkeren om zich naar het stembureau te begeven. Dit blijkt uit een attest van de onderwijsinstelling;
- de kiezer die op de dag van de stemming tijdelijk verblijft in het buitenland wegens vakantie (of een andere niet beroepsreden), en zich bijgevolg in de onmogelijkheid bevindt zich in het stembureau te melden, voor zover de onmogelijkheid door de burgemeester van zijn woonplaats vastgesteld is, na overlegging van de nodige bewijsstukken, of, in het geval dat de kiezer zich in de onmogelijkheid bevindt een dergelijk bewijsstuk voor te leggen, op grond van een verklaring op erewoord. Dit blijkt uit een attest dat door de burgemeester of gemachtigde moet worden afgegeven. De aanvraag moet worden ingediend bij de burgemeester van de woonplaats ten laatste op de zaterdag vóór de stemming.
Het volmachtformulier kan worden afgehaald van deze website met bijlage. De volmacht wordt gesteld op een formulier ACD/11 of ACF/9bis dat ook gratis verkrijgbaar is bij het gemeentebestuur, dat eveneens aanvullende toelichtingen kan geven.
Op de dag van de stemming dient de volmachtdrager in het bezit te zijn van het ingevuld en ondertekend volmachtformulier met het bijhorende attest, zijn eigen oproepingsbrief en identiteitskaart om de volmacht te kunnen uitoefenen in het stembureau van de volmachtgever.
Volmacht voor Belgische kiezers
Zie hieronder de link voor info en de nodige documenten:
Stemming per volmacht | Verkiezingen België 2024 - FOD Binnenlandse Zaken - Directie van de verkiezingen (fgov.be)
Tips om te stemmen voor personen met dementie
De belangrijkste tips?
1. Ga op een rustig tijdstip
2. Hulp in het stemhokje mag in België. Laat u hier toch nog goed voorbereiden!
3. Je kan ook iemand de volmacht geven. De formulieren kunt u bekomen bij de gemeentelijke diensten of downloaden
Stappenplan
Zie hieronder de rechtstreekste link:
Hoe ga ik stemmen? | 't Is aan u!